| किल्ल्याचे नाव | चावंड किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 3400 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | पुणे |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | किल्ल्यावर कोठार आहेत, तिथे १५-२० जण राहू शकतात. |
| जेवणाची सोय | किल्ल्यावर जेवण बनवण्याची सोय नाही, पण चावंड गावात जेवण मिळेल. |
| पाण्याची सोय | किल्ल्यावर अनेक टाक्या आहेत, त्यात नेहमीच स्वच्छ पाणी असते. |
चावंड किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Chavand Fort Information Guide in Marathi
चावंड किल्ला संक्षिप्त माहिती जुन्नर तालुक्यात नाणेघाटाचे रक्षण करणारे चार प्रसिद्ध किल्ले आहेत: जीवधन, चावंड, हडसर आणि शिवनेरी. यापैकी चावंड हा किल्ला जुन्नर शहरापासून फक्त एक तासाच्या अंतरावर असलेल्या आपटाळे गावाजवळ आहे. या किल्ल्याच्या पायथ्याशी चावंड गाव आहे. नाणेघाटापासून १५ किलोमीटरच्या अंतरावर तुम्हाला चावंड गाव सापडेल. या गावात आणि आसपासच्या गावांत महादेवकोळ्यांची मोठी संख्या आहे.
चावंड किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
जुनी तोफ, टाकी, खंडित इमारती
किल्ल्याच्या पायऱ्या चढताना डाव्या बाजूला एक जुनी तोफ पडली आहे. प्रवेशद्वाराच्या अगदी जवळ डाव्या बाजूला एक गोल टाकी आहे. प्रवेशद्वारात गणपतीचे मंदिर आहे. किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारातून दहा पायऱ्या चढून गेल्यावर दोन रस्ते फुटतात. उजवीकडचा रस्ता खंडित इमारतीकडे जातो, तर डावीकडचा रस्ता तटबंदीच्या बाजूने जातो. उजव्या बाजूस कातळात कोरलेल्या पायऱ्या चढून गेल्यावर, काही जुनी बांधकामे दिसतात. एका बांधकामाचा चौथरा अजूनही चांगल्या अवस्थेत आहे. इथे अनेक जुनी बांधकामे आहेत. यावरून कळते की, पूर्वी इथे मोठे गाव असावे. या किल्ल्यावरून आजूबाजूच्या भागाचे कामकाज चालत असावे. बाजूलाच दोन टाक्या आहेत.तटबंदी, मंदिर, गुहा
आजूबाजूला अनेक जुनी बांधकामे आणि पाण्याच्या टाक्या आहेत. गडाच्या एका भागात सात टाक्या आहेत, यांना सप्त मातृकांच्या नावाने ओळखले जाते. गडाच्या काही भागात तटबंदी आहे. या तटबंदीच्या बाजूने फिरण्यासाठी जागा आहे, कदाचित याचा उपयोग गस्त घालण्यासाठी होत असे. या भागात खड्डे आणि उतार आहेत. थोडे पुढे गेल्यावर आणखी एक मंदिर दिसते. या मंदिरातही अनेक शिल्पे आहेत. मंदिरासमोर एक तळे आहे. तटबंदी ढासळलेल्या ठिकाणी दगडांचा ढीग आहे. या दगडांचा ढीग कसा बनला हे कोणीही सांगू शकत नाही. गडाच्या एका भागात कातळात कोरलेल्या गुहा आहेत. या गुहा कदाचित पहारेकऱ्यांच्या राहण्यासाठी वापरल्या जात असाव्यात. एक गुहा चांगल्या अवस्थेत आहे. या गुहेत प्रवेश केल्यावर दोन्ही बाजूला खड्डे आहेत. ग्रामस्थ सांगतात की, या गुहेच्या जवळ एक गुप्त मार्ग आहे.टाक्या व बुरूज
पुढे गेल्यावर गडाचा पूर्व भाग दिसतो. या भागात काहीही नाही. इथे मोठे खडक आहेत, म्हणून इथे तटबंदी नाही. हा भाग खूप मोठा पण रिकामा आहे. इथे काहीही बांधकाम नाही. गडाच्या दक्षिण आणि नैऋत्य भागात थोडीशी तटबंदी आहे. इथे दोन पाण्याच्या टाक्या आहेत. पुन्हा पश्चिमेकडे गेल्यावर मजबूत तटबंदी दिसते. इथे दोन बुरूजही आहेत. इथून आपण मंदिराकडे जाऊया.मंदिर
गडाच्या सर्वात उंच जागी चामुंडा देवीचे मंदिर आहे. मंदिरातली मूर्ती खूप जुनी आहे, पण मंदिर नवीन बांधले आहे. आजूबाजूला जुने मंदिर होते, त्याचे काही भाग पडलेले आहेत. इथे एक तुटलेली मूर्ती आहे, कदाचित ती एखाद्या ऋषीची असावी. या मंदिरासमोर नंदी आहे, ही गोष्ट थोडी आश्चर्यकारक आहे. जुने मंदिर होते त्यावेळीही इथे नंदी होता. म्हणजे इथे शिवजीचे मंदिरही असावे, पण ते आता सापडत नाही. गावातल्या लोकांनी नवीन मंदिर बांधले आणि मंदिराभोवती दीपमाळही लावली. ही दीपमाळ दाखवते की इथे शिवजीचे मंदिर असावे.
चावंड किल्ल्यावर कसे जायचे ?
मुंबईहुन
मुंबईपासून चावंड किल्ला १६० किलोमीटर दूर आहे. चावंड किल्ल्याच्या पायथ्याला चावंडवाडी हे गाव आहे. या गावातून किल्ला चढायला जाऊ शकतो. चावंडवाडीत एक आश्रमशाळा आहे. त्या ठिकाणाहून किल्ला चढण्यासाठी चांगला रस्ता आहे. या रस्त्याने अर्धा तास चढल्यावर खडकात कोरलेल्या पायऱ्या लागतात. किल्ला चढण्याला एक तास चाळीस मिनिटे लागतात.