| किल्ल्याचे नाव | घनगड किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 3000 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | पुणे |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | किल्ल्यावर गुहेत आणि गारजाई मंदिरात राहण्याची सोय आहे. गुहेत ४-५ जण आणि मंदिरात १० जण राहू शकतात. |
| जेवणाची सोय | किल्ल्यावर जेवणासाठीची कोणतीही व्यवस्था नाही, म्हणून आपल्याला स्वतःचे जेवण घेऊन जावे लागेल. |
| पाण्याची सोय | किल्ल्यावर पिण्याचे पाणी शिडी जवळील टाक्यात उपलब्ध आहे. |
घनगड किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Ghangad Fort Information Guide in Marathi
घनगड किल्ला संक्षिप्त माहिती मुळशी धरणाच्या पश्चिमेला असलेल्या मावळाला ‘कोरसबारस’ मावळ म्हणतात. या मावळात एक छोटा किल्ला आहे, ज्याला घनगड म्हणतात. हा किल्ला लोणावळ्याच्या जवळ असल्याने मुंबई-पुण्याहून एका दिवसात पाहून येता येतो. या किल्ल्यांची साखळी कोकणातल्या बंदरांमधून आणलेला माल घाटावरच्या बाजारपेठांमध्ये नेण्याच्या मार्गाचे रक्षण करायची.
१) पाली ते सरसगड ते ठाणाळे लेणी ते वाघजाई घाट ते तैलबैला ते कोरीगड.
२) पाली ते सरसगड ते सुधागड ते सवाष्णीचा घाट ते घनगड ते तैलबैला ते कोरीगड.
इतिहासात घनगड किल्ल्याबद्दल फारशी माहिती उपलब्ध नाही. हा किल्ला मुख्यतः टेहळणीसाठी आणि कैदी ठेवण्यासाठी वापरला जात असे.
घनगड किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
मंदिरे, मुर्त्या
गावातून एक पायवाट किल्ल्याकडे जाते. या वाटेवरून दहा मिनिटे चालत गेल्यावर उजव्या बाजूला एक जुने शंकर मंदिर आहे. तिथे शिवपिंड, नंदी, वीरगळ आणि तोफगोळे दिसतात. पुन्हा मुख्य वाटेवर येऊन पाच मिनिटे चालत गेल्यावर गारजाई देवीचे मंदिर लागते. या मंदिरात शिलालेख, देवीची मूर्ती आणि इतर मूर्ती आहेत. मंदिरापासून पाच मिनिटे वर गेल्यावर किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारातून आपण किल्ल्यात जाऊ शकतो.गुहा, दगड, टाक
किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारात एक मोठी गुहा आहे. आत गेल्यावर एक मोठा खडक आहे, ज्यामुळे एक नैसर्गिक कमान तयार झाली आहे. या कमानीतून पुढे गेल्यावर एक छोटी गुहा आणि एक टाक आहे. किल्ल्याच्या डाव्या बाजूला एक खडक आहे, ज्यावर पूर्वी पायर्‍या होत्या. आता त्याऐवजी लोखंडी शिडी आहे. शिडीच्या शेवटी एक टाक आहे.टाके
शिडी चढून गेल्यावर कातळात कोरलेल्या पायर्‍यांची एक वाट लागते. या वाटेने पुढे गेल्यावर आपण घनगड आणि बाजूच्या डोंगराच्या मधल्या खिंडीत पोहोचतो. इथे एक गुहा आहे जिथे टेहळणी बसायचे. या गुहेजवळ चार टाक आहेत. त्यातील दोन टाक खांब टाक आहेत आणि एक जोड टाक आहे. शेवटचे टाक छोटे असून त्यातील पाणी पिण्यायोग्य आहे.गडमाथा
टाक पाहून परत पायर्‍या चढल्यावर डाव्या बाजूला पायवाटेच्या वरच्या बाजूस कातळात कोरलेली एक गुहा दिसते. ही गुहा टेहळणींसाठी वापरली जात असे. येथून १५ पायर्‍या चढून गेल्यावर आपण पूर्वाभिमुख प्रवेशद्वारातून किल्ल्याच्या माथ्यावर प्रवेश करतो. किल्ल्याचा माथा छोटासा असला तरी, इथे काही जुनी इमारतींचे अवशेष आजही दिसतात. प्रवेशद्वाराच्या उजव्या बाजूला असलेल्या पायवाटेने थोडे पुढे गेल्यावर कोरडे पडलेले एक पाण्याचे टाक आहे. त्याच्या वरच्या बाजूला पायर्‍या असलेले एक पाण्याचे टाक आहे. या टाकातील पाणी पिण्यायोग्य आहे. पुढे डोंगराच्या टोकाला याचप्रमाणे काही वास्तूंचे अवशेष आहेत. प्रवेशद्वाराच्या डाव्या बाजूला एक प्रचंड मोठा बुरुज आहे. या बुरुजात तोफेसाठी झरोके आहेत. हा बुरुज पाहून प्रवेशद्वारापाशी आल्यावर आपली गडफेरी पूर्ण होते.किल्ल्यावरून सुधागड, सरसगड आणि तैलबैलासारखे इतर किल्ले दिसतात. नाणदांड घाट, सवाष्णीचा घाट आणि भोरप्याची नाळ या घाटांचे सुंदर दृश्यही या ठिकाणाहून दिसते. किल्ल्यावर शिवाजी ट्रेल संस्थेने शिड्या आणि लोखंडी तारा बसवल्या आहेत. त्यांनी किल्ल्याची दुरुस्तीही केली आहे आणि माहिती फलक लावले आहेत.
घनगड किल्ल्यावर कसे जायचे ?
मुंबई – पुणे
घनगड किल्ल्यावर जाण्यासाठी एकच वाट आहे. त्यासाठी तुम्हाला मुंबई किंवा पुण्याहून लोणावळा आणि मग भांबुर्डे गावात जावे लागेल. भांबुर्डेहून चालत १५ मिनिटात तुम्ही एकोले गावात पोहोचाल. एकोले गावात हनुमान मंदिराच्या समोरून गडावर जाण्याची वाट आहे. घनगड किल्ल्यावर जाण्यासाठी लोणावळा, भूशी डॅम आणि पेठशहापूर मार्गे भांबुर्डे गावात जावे. भांबुर्डेहून ३ किमीवर एकोले गाव आहे.