| किल्ल्याचे नाव | सामानगड किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 3004 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | कोल्हापूर |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | किल्ल्यावर राहण्याची कोणतीही सोय नाही. |
| जेवणाची सोय | किल्ल्यावर जेवणासाठी कोणतीही व्यवस्था नाही. आपल्याला स्वतःचे जेवण घेऊन जावे लागेल. |
| पाण्याची सोय | किल्ल्यावरील विहीर किंवा तलावातील पाणी पिण्यायोग्य नाही. |
सामानगड किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Samangad Fort Information Guide in Marathi
सामानगड किल्ला संक्षिप्त माहिती कोल्हापूर जिल्ह्याच्या दक्षिण सीमेवर रक्षक म्हणून उभा असलेला सामानगड हा किल्ला, विशाळगड, पन्हाळा, भुदरगड आणि रांगणा या लढाऊ किल्ल्यांच्या मध्यवर्ती भागात आहे. यामुळे युद्धाच्या काळात रसद पुरवठा आणि सैनिकांच्या हालचालींसाठी हा किल्ला अत्यंत महत्त्वाचा होता. असा अंदाज आहे की, सैन्याच्या साहित्याचा पुरवठा करण्याच्या या महत्त्वपूर्ण कार्यामुळेच या किल्ल्याला ‘सामानगड’ हे नाव मिळाले असावे.
सामानगड किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
तोफा,तटबंदी व बुरुज
गडहिंग्लजहून भडगाव-चिंचेवाडी मार्गे आपण सामानगडाच्या पठारावर पोहोचतो. चिंचेवाडी गावात एक मोठी विहीर आहे, ज्याच्या जवळ दोन जुनी तोफा आहेत. या तोफा या गावाच्या ऐतिहासिक महत्त्वाची साक्ष देतात. या ठिकाणाहून डावीकडे जाणारी रस्ता आपल्याला गडावर नेते. या रस्त्याच्या सुरुवातीला पूर्वी एक दरवाजा होता, पण आता तो नाही. सामानगड हा सर्व बाजूंनी कातळाने वेढलेला आहे. या कातळावर तटबंदी आहे आणि त्यावर अनेक बुरुज बांधलेले आहेत.निशाण बुरुज,चौकोनी विहीर,अंबाबाईचे मंदिर
गडावर जाणाऱ्या डांबरी रस्त्याच्या डाव्या बाजूने आपण गडाच्या तटावर जाऊ शकतो. तटावरून आपण निशाण बुरुजकडे जाऊ शकतो. निशाण बुरुज पासून उजव्या हाताला जायचे असल्यास, आपल्याला एक जांभ्या दगडात खोदलेली विहीर सापडेल. या विहिरीत उतरण्यासाठी पायऱ्या आहेत. ही विहीर चौकोनी आहे. विहिरीच्या जवळच पूर्व दिशेला अंबाबाईचे मंदिर आहे. मंदिराच्या बाजूला एक पाण्याची टाकी आणि अनेक चौथरे आहेत.कमान बाव विहिरी
अंबाबाई मंदिराच्या उजव्या बाजूला एक खूप जुनी विहीर आहे ज्याला कमान बाव म्हणतात. या विहिरीत उतरण्यासाठी पायऱ्या आहेत आणि त्या पायऱ्यांवर सुंदर कमानी आहेत. पायऱ्यांच्या शेवटी एक छोटा सुरंग आहे आणि त्याच्या पुढे पाणी आहे. या सुरंगात सात कमानी आहेत. यापुढे जाण्याची परवानगी नाही. पूर्वी या ठिकाणी कैद्यांना ठेवले जात असे. सामानगडावर अशाच प्रकारच्या अजून तीन विहिरी आहेत.जांभ्या दगडाचे खांब,चिलखती सोंडया बुरुज,मुगल टेकटी
कमान बाव पाहून आपण मंदिराच्या मागच्या बाजूचा रस्ता वापरून गडाच्या मागच्या बाजूच्या तटावर जाऊ शकतो. या तटावर जात असताना आपल्याला तटाच्या बाहेर उभे असलेले अनेक मोठे जांभ्या दगडाचे खांब दिसतील. या खांबांचे काय काम होते हे अजूनही कोणीच सांगू शकत नाही. पुढे जाऊन आपल्याला चोर दरवाजा सापडेल. या दरवाजानंतर गडाचा आकार छोटा होऊ लागतो आणि शेवटी आपल्याला चिलखती सोंडया बुरुज दिसतो. या बुरुजाच्या समोर मुगल टेकटी आहे. स्थानिक लोकांच्या मते, मुगल सैन्याने गडावर हल्ला करण्यासाठी ही टेकटी बांधली होती.लेणी,महादेव मंदिर,कमानीदार देवळे,स्वच्छ पाण्याचे कुंड
गड पाहून झाल्यानंतर, आपण गडावरून सरळ जाणाऱ्या रस्त्याने मारुती मंदिराला जाऊ शकतो. याला फक्त १५ मिनिटे लागतील. मंदिराच्या समोर कातळात काही लेणी आहेत. या लेण्यातून खाली उतरल्यावर महादेव मंदिर आहे. या मंदिरात एक मोठे शिवलिंग आणि अनेक कमानीदार देवळे आहेत. या ठिकाणाहून पुढे जाऊन आपल्याला भीमशाप्पांची समाधी सापडेल. येथे स्वच्छ पाण्याचे एक कुंड आहे.
सामानगड किल्ल्यावर कसे जायचे ?
खाजगी वाहन
जर तुमचे स्वतःचे वाहन असेल तर गडहिंग्लज मार्गे भडगाव आणि मग चेन्नकुपी गावात जाऊ शकता. चेन्नकुपीहून चिंचवाडी आणि नंतर सामानगडाला पोहोचता येईल.