| किल्ल्याचे नाव | तोरणा किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 1400 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | पुणे |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | किल्ल्यावर मेंगाई देवीच्या मंदिरात सुमारे १० ते १५ जणांना रात्री राहण्याची व्यवस्था आहे. |
| जेवणाची सोय | तुम्हाला तुमचा स्वतःचा अन्न पुरवठा सोबत घेऊन जावा लागेल. |
| पाण्याची सोय | मेंगाई देवीच्या मंदिरासमोरच नेहमी पाणी असलेले एक टाके आहे. |
तोरणा किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Torna Fort Information Guide in Marathi
तोरणा किल्ला संक्षिप्त माहिती शिवाजी महाराजांनी स्वराज्य स्थापन करताना सर्वात पहिला जो किल्ला जिंकला, तो म्हणजे तोरणा किल्ला. या किल्ल्यावर तोरण या झाडांची भरपूर लागवड होती, म्हणून याचे नाव तोरणा पडले. पण किल्ल्याचा इतका विस्तार पाहून शिवाजी महाराजांनी त्याला ‘प्रचंडगड’ असेही नाव दिले.
पुण्याच्या जवळच्या वेल्हा तालुक्यात सह्याद्रीच्या पर्वतरांगेतून दोन मोठे भाग निघाले आहेत. यापैकी एका भागात तोरणा आणि राजगड हे किल्ले आहेत, तर दुसऱ्या भागाला भुलेश्वर रांग म्हणतात. तोरणा किल्ला पुण्याच्या दक्षिण-पश्चिम दिशेला आहे. या किल्ल्याच्या आजूबाजूला वेळवंडी आणि कानद या नद्यांची खोऱ्या आहेत.
तोरणा किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
मंदिरे, टाक्या
वेल्हे गावातून तोरणा किल्ल्यावर जाताना आपल्याला प्रथम बिनी दरवाजा लागतो. या दरवाजानंतर आपण किल्ल्याच्या आत शिरतो आणि थोडं पुढे गेल्यावर कोठी दरवाजा लागतो. या दरवाज्याजवळ तोरणजाई देवीचे मंदिर आहे. या मंदिराच्या मागे दोन तलाव आहेत. पुढे जाऊन आपल्याला जुनी, उध्वस्त झालेली घरे दिसतात. किल्ल्याच्या माथ्यावर गेल्यावर आपल्याला मेंगाई देवीचे मंदिर आणि तोरणेश्वराचे मंदिर दिसते. या मंदिरांच्या मागे पाण्याच्या दोन टाक्या आहेत.माच्या, बुरुज, एक गुप्त दरवाजा
तोरणा किल्ल्याच्या माथ्यावर गेल्यावर आपल्याला झुंजार, बुधला आणि विशाळा या तीन माच्या दिसतात. मेंगाई देवीच्या मंदिराच्या दोन्ही बाजूला किल्ला खूप मोठा पसरलेला आहे. यापैकी एका बाजूला जाण्याचा मार्ग असून त्या मार्गात आपल्याला जुनी, उध्वस्त झालेली घरे दिसतात. या मार्गाच्या शेवटी एक मोठा बुरुज आहे. या बुरुजाजवळ एक पाण्याचे टाके आहे. या बुरुजात एक गुप्त दरवाजा आहे. या दरवाजातून आपण झुंजार माचीवर जाऊ शकतो.प्रथम कोकण, हत्तीमाळ, भगत दरवाजा आणि वकंजाई दरवाजा
झुंजार माची पाहून आपल्याला परत मेंगाई देवीच्या मंदिराकडे यायचे आहे. मंदिरापासून पूर्वेकडे जाणारी वाट राजगड किल्ल्याकडे जाते. या वाटेत आपल्याला प्रथम कोकण दरवाजा लागतो. या दरवाजानंतर आपल्याला हत्तीमाळ लागतो. हत्तीमाळावर एक बुरुज आहे. बुरुजाजवळ एक पाण्याचे टाके आहे. पुढे जाऊन आपल्याला भगत दरवाजा आणि वकंजाई दरवाजा लागतात. वकंजाई दरवाज्यापासून डावीकडे जाणारी वाट राजगड किल्ल्याकडे जाते, तर सरळ जाणारी वाट बुधला माचीकडे जाते.चित्ता दरवाजा, विशाळा माची
बुधला माची पाहून आपल्याला पुढे जायचे आहे. थोडं पुढे गेल्यावर आपल्याला उजव्या बाजूला चित्ता दरवाजा दिसतो. या दरवाजानंतर आपल्याला विशाळा माची लागते. या माचीजवळ एक पाण्याचे टाके आहे. किल्ल्याच्या पूर्व बाजूला एक मोठा बुरुज आहे. या बुरुजाजवळ पोहोचल्यावर आपली किल्ल्याची सफर संपते आणि आपण परत मेंगाई देवीच्या मंदिराकडे येऊ शकतो.
तोरणा किल्ल्यावर कसे जायचे ?
पुणे जिल्यातून
तोरणा किल्ला पाहण्यासाठी आपल्याला पुणे जिल्ह्यातील वेल्हे गावात जायचे आहे. मुंबई-बंगलोर हायवेवर पुणे शहराच्या पुढे नसरापूर नावाचे एक गाव आहे. नसरापूरपासून वेल्हेला जाण्यासाठी आपल्याला जीप मिळेल. नसरापूर आणि वेल्हे या दोन गावांमधील अंतर सुमारे २९ किलोमीटर आहे.