| किल्ल्याचे नाव | मार्कंड्या किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 4383 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | नाशिक |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | मुळाणे खिंडीतून मार्कंड्या किल्ल्यावर पोहोचण्यासाठी सुमारे १ तास लागतो. |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | मार्कंड्या किल्ल्यावर राहण्याची व्यवस्था नाही. |
| जेवणाची सोय | तुम्हाला मार्कंड्या किल्ल्यावर जेवण स्वतःचे बनवावे लागेल. |
| पाण्याची सोय | गडावरील कमंडलू तीर्थ नावाच्या टाक्यात बारमाही पिण्याचे पाणी उपलब्ध आहे. |
मार्कंड्या किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Markandeya Fort Information Guide in Marathi
मार्कंड्या किल्ला संक्षिप्त माहिती नाशिक जिल्ह्यातील सप्तशृंगी गडापासून सुरू होणाऱ्या डोंगररांगेत अनेक ऐतिहासिक किल्ले आहेत. यात सप्तशृंगीगड, मार्कंड्या, रवळ्या-जावळ्या, धोडप इत्यादी किल्ले समाविष्ट आहेत. सप्तशृंगी गडाच्या समोरच दिसणाऱ्या डोंगरावर हा मार्कंड्या किल्ला उभा आहे.
पूरातन काळी, मार्कंडेय ऋषी यांचे वास्तव्य या डोंगरावर होते. त्यामुळे या डोंगराला आणि त्यावरील किल्ल्याला मार्कंड्या हे नाव मिळाले. मार्कंड्या किल्ला हा सातशृंगीगड आणि रावळ्या-जावळ्या गड यांच्यापासून खिंडीद्वारे वेगळ्या झालेल्या डोंगरावर आहे.
मार्कंड्या किल्ला हा प्राचीन काळापासून अस्तित्वात आहे.
राष्ट्रकूट आणि यादव राजांनी या किल्ल्यावर राज्य केले.
१६३९ मध्ये मुघल सेनापती अलीवर्दीखान यांनी हा किल्ला जिंकून घेतला.
शिवाजी महाराजांनी १६७० मध्ये मुघलांकडून हा किल्ला परत घेतला.
मार्कंड्या किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
मुलनबारी, गडाची माची
मार्कंड्या आणि रवळ्या-जावळ्या किल्ल्यांच्या मधील खिंडीला मुलनबारी असे म्हणतात. या खिंडीतून मार्कंड्या गडावर चढताना पहिला टप्पा पार केल्यानंतर आपण गडाची माची नावाच्या पठारावर येतो.ध्यान गुंफा
माचीवरून बालेकिल्ल्याकडे जाणाऱ्या वाटेवर, अनेक मनोरंजक गोष्टी दिसून येतात. यात दगडात कोरलेल्या आणि बांधलेल्या पायऱ्या आणि “ध्यान गुंफा” नावाच्या दोन गुहांचा समावेश आहे.बुरुज, तटबंदीचे अवशेष , सप्तशृंगी गड , बालेकिल्ल्यावर, कमंडलू तीर्थ, पाण्याची टाकी
वर चढताना वाटेत, उजवीकडे बुरुजाचे अवशेष दिसतात तर डावीकडे तटबंदीचे अवशेष दिसतात. हा पायऱ्यांचा टप्पा संपल्यानंतर, समोरच सप्तशृंगी गड दिसतो.
सप्तशृंगी गडाकडे पाहत, डाव्या बाजूच्या कातळात खोदलेल्या वाटेने बालेकिल्ल्यावर जाता येते.
बालेकिल्ल्यावर पहिल्या टप्प्यावर, एका घुमटीखाली कोरलेले टाकं पाहायला मिळते. या टाक्याला “कमंडलू तीर्थ” म्हणतात. या टाक्यात बारामासी पिण्याचे पाणी असते.
दुसऱ्या टप्प्यावर, एका रांगेत खोदलेली तीन जलकुंडे दिसतात. त्यांच्या बाजूलाच एक सुकलेले टाक आहे.मार्कंडेश्वराचे मंदिर, दृश्ये
गडाच्या सर्वोच्च टोकावर, मार्कंडेश्वराचे मंदिर आहे. मंदिरात मार्कंडेय ऋषींची मूर्ती आणि शिवलींग आहे.
गडाच्या या सर्वोच्च टोकावरून, सप्तशृंगी गड, रवळ्या-जावळ्या, धोडप हे किल्ले आणि परिसराचा विहंगम दृश्ये पाहायला मिळतात.
मार्कंड्या किल्ल्यावर कसे जायचे ?
नाशिक ते वणी
नाशिक ते वणी (४० किमी) साठी एसटी बसेस आणि खाजगी वाहतूक उपलब्ध आहे.वणी ते बाबापूर
वणी मधून कळवण गावाकडे जाणारा रस्ता आहे. या रस्त्यावर ९ किमी अंतरावर बाबापूर हे गाव आहे. हे गाव मार्कंड्या किल्ल्याच्या पायथ्याशी आहे.
वणी ते बाबापूर पर्यंत एसटी बसेस आणि खाजगी वाहतूक उपलब्ध आहे.बाबापूर ते मुळाणे खिंडी
बाबापूर गावापासून रस्ता वर चढत जाऊन २ किमी अंतरावर मुळाणे खिंड येते.
या खिंडीपर्यंत एसटी बसेस आणि खाजगी वाहतूक उपलब्ध आहे.मुळाणे खिंडी ते मार्कंड्या किल्ला
मुळाणे खिंडीतून डावीकडे जाणारी वाट तुम्हाला मार्कंड्या किल्ल्यावर घेऊन जाते.
हा मार्ग खडकाळ चढाईचा आहे.