| किल्ल्याचे नाव | कैलासगड किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 3300 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | पुणे |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | पायथ्यापासून किल्ल्यावर पोहोचण्यासाठी साधारणपणे एक तास लागतो. |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | कैलासगड किल्ल्यावर राहण्याची कोणतीही व्यवस्था नाही. |
| जेवणाची सोय | किल्ल्यावर कोणत्याही प्रकारची जेवणाची सुविधा उपलब्ध नाही. |
| पाण्याची सोय | किल्ल्यावरील पाणी पिण्यायोग्य नाही. |
कैलासगड किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Kailasgad Fort Information Guide in Marathi
कैलासगड किल्ला संक्षिप्त माहिती लोणावळ्याच्या डोंगररांगेत उगम पावणाऱ्या मुळा नदीवर बांधलेल्या मुळशी धरणाच्या खोऱ्यावर आणि पुण्याहून कोकणात जाणाऱ्या घाटमार्गावर लक्ष ठेवण्यासाठी कैलासगड किल्ला बांधण्यात आला होता.
किल्ल्याची रचना आणि स्थान पाहता, हा टेहळणीचा किल्ला असल्याचे दिसून येते.
लोणावळ्याहून भुशी धरण आणि INS शिवाजीला जाणाऱ्या रस्त्याने प्रवास करताना, पेठ शहापूर आणि भांबुर्डे गावांनंतर, उजवीकडे डोंगररांग आणि डावीकडे मुळशी धरणाचे पाणी दिसते.
याच डोंगररांगेत सवाष्णी घाटावर लक्ष ठेवणारे तैलबैला आणि घनगड हे किल्ले आहेत.
या रस्त्यावर असलेल्या वडुस्तेवरून गावाच्या पुढे कैलासगड किल्ला आहे.
मुंबई आणि पुणे या दोन्ही शहरांपासून हा किल्ला एका दिवसात सहजपणे गाठता येतो.
कैलासगड किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
पहिल्या टेकडीपर्यंत
लोणावळ्याहून वडुस्ते गावात पोहोचल्यावर, पुढे ताम्हणी घाट आणि मुळशी मार्गे पुण्याकडे जाणारा रस्ता निवडा.
या रस्त्यावर एक किलोमीटरवर तुम्हाला एक खिंड लागेल.
खिंडीत डावीकडे (धरणाच्या बाजूला) एक ट्रान्सफॉर्मर आणि उजवीकडे कैलासगड असलेल्या डोंगराची धार खाली उतरलेली दिसेल.
या ठिकाणी “किल्ला कैलासगड, ज्याचं इतर नाव ‘घोडमांजरीचा डोंगर’ आहे” अशी पाटी लावलेली आहे.
या टेकडीवर जाण्यासाठी मळलेल्या पायवटेचा उपयोग करा.
15 मिनिटांत तुम्ही टेकडीच्या माथ्यावर पोहोचाल.
येथून तुम्हाला मुळशी धरणाच्या पाण्याचा विहंगम दृश्य दिसू शकेल.दुसऱ्या टेकडीपर्यंत
ढे, तुम्हाला दुसरी टेकडी दिसते जी थेट किल्ल्याच्या डोंगराला भिडलेली आहे.
ही टेकडी उजवीकडे आणि दरी डावीकडे ठेवत 15 मिनिटांत तुम्ही टेकडीच्या माथ्यावर पोहोचाल.किल्ल्यावर चढणे
टेकडी जिथे संपते, तिथे किल्ल्याच्या डोंगराच्या सरळसोटाचा कडा खाली उतरलेला आहे.
त्यामुळे किल्ल्याचा डोंगराला वळसा घालून डोंगर उजवीकडे आणि दरी डावीकडे ठेवत 15 मिनिटांत तुम्ही किल्ल्याच्या माथ्यावर पोहोचाल.किल्लेदाराची वास्तू
येथे उजव्या बाजूला पठार आहे. त्यावर एक भगवा झेंडा लावलेला आहे.
या पठारावरून तुम्हाला दूरवरचा प्रदेश दृष्टीक्षेपात येईल.
पठाराच्या विरुद्ध बाजूला एक छोटी टेकाड आहे.गुहा टाक्या
त्याच्या वर चढण्यापूर्वी, डाव्या बाजूला एक खाली उतरणारी पायवाट दिसते.
या अवघड वाटेने 5 मिनिटे उतरल्यावर तुम्ही कातळात खोदलेल्या गुहा टाक्यापाशी पोहोचाल.
या टाक्यात खांब खोदण्याचे प्रयत्न केलेले दिसतात.
पण दगड ठिसूळ लागल्याने काम अर्धवट सोडले असू शकते.टाक आणि उध्वस्त घरे
गुहा टाक पाहून तुम्ही परत पठारावर येऊ शकता आणि डावीकडच्या टेकाडावर चढू शकता.
टेकाडावर चढल्यावर तुम्हाला उध्वस्त घरांचे काही चौथरे पाहायला मिळतील.दगडांची भिंत आणि षिवलिंग
पुढे, तुम्ही किल्ल्याच्या टोकाकडे जाताना डाव्या बाजूला दगडांची भिंत घातलेली दिसून येईल.
भिंतीच्या आत कातळावर कोरलेले षिवलिंग आहे.
येथे तुमची गड प्रदक्षिणा पूर्ण होते.उतरण्याचे पर्याय
षिवलिंगापासून तुम्ही दोन मार्गांनी खाली उतरू शकता:
आल्या मार्गाने खिंडीत उतरणे: हा मार्ग तुलनेने सोपा आहे.
शिवलींगाच्या पुढे असलेल्या टोकावरून उतरणारी पायवाट: हा मार्ग थोडा अवघड आहे आणि भादसकोंडा गावाच्या दिशेला खाली उतरतो.भादसकोंडा गावातून उतरणे
तुम्ही भादसकोंडा गावाच्या पायवाटेने खाली उतरू शकता.
खाली उतरल्यावर तुम्हाला वडुस्ते – ताम्हणी रस्त्याच्या कडेला वाघदेवाचे मंदिर दिसेल.
मंदिरापासून वर चढून तुम्हाला एक नैसर्गिक गुहा पाहायला मिळेल.
गुहा पाहून डांबरी रस्त्याने तुम्ही 10 मिनिटात खिंडीपाशी पोहोचाल.
कैलासगड किल्ल्यावर कसे जायचे ?
मुंबईतून
मुंबईहून लोणावळ्याला एसटी बस, ट्रेन किंवा खाजगी वाहनाने पोहोचू शकता.
लोणावळ्यापासून वडुस्ते गावापर्यंत (किल्ल्याच्या पायथ्याचे गाव) एसटी बस उपलब्ध आहे.
तुम्ही खाजगी वाहनाने प्रवास करण्याचाही पर्याय निवडू शकता, कारण या मार्गावर रहदारी कमी असते.
लोणावळ्यापासून वडुस्ते गाव ५१ किलोमीटर अंतरावर आहे.वडुस्ते गावानंतर
वडुस्ते गावात पोहोचल्यावर, पुढे ताम्हणी घाट आणि मुळशी मार्गे पुण्याकडे जाणारा रस्ता निवडा.
या रस्त्यावर दोन किलोमीटरवर तुम्हाला एक खिंड लागेल.
खिंडीत डावीकडे (धरणाच्या बाजूला) एक ट्रान्सफॉर्मर आणि उजवीकडे कैलासगड असलेल्या डोंगराची धार खाली उतरलेली दिसेल.
या ठिकाणी “कैलासगड किल्ला, ज्याला ‘घोडमांजरीचा डोंगर’ असेही म्हणतात” अशी पाटी लावलेली आहे.
येथून तुम्ही ट्रेकिंग मार्गावरून एका तासात गडावर पोहोचाल.पुण्यातून
पुणे-मुळाशी-ताम्हणी मार्गे कैलासगड ७८ किलोमीटरवर आहे.
पुणे मार्गे येताना भादसकोंडा गावाच्या पुढे कैलासगडाची खिंड आहे.
तुम्ही एसटी बस, ट्रेन किंवा खाजगी वाहनाने प्रवास करू शकता.