| किल्ल्याचे नाव | मांगी – तुंगी लेणी |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 4000 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | नाशिक |
| पायथ्याजवळचे गाव | मध्यम |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | पायथ्यापासून मांगी-तुंगी सुळक्यांपर्यंत पोहोचण्यासाठी ३ तास लागतात. |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | भिलवाडी गावात एक धर्मशाळा आहे जिथे १० ते १५ लोकांना राहण्याची सुविधा आहे. |
| जेवणाची सोय | भिलवाडी गावात तुम्हाला स्थानिक पदार्थांचे जेवण मिळेल. |
| पाण्याची सोय | गावातूनच पाणी घेणे आवश्यक आहे कारण डोंगरावर पाण्याची उपलब्धता नाही. |
मांगी – तुंगी लेणी माहिती मार्गदर्शन | Mangi-Tungi cave Information Guide in Marathi
मांगी – तुंगी लेणी संक्षिप्त माहिती बागलाण हा एक सुपीक, सधन आणि संपन्न प्रदेश आहे. सह्याद्रीच्या उत्तर-दक्षिण डोंगर रांगेची सुरुवात याच बागुलगेड (बागलाण) विभागातून होते. येथील पूर्व-पश्चिम रांगा ‘सेलबारी-डोलबारी’ नावाने ओळखल्या जातात. मांगीतुंगी आणि न्हावीगड हे दोन किल्ले याच सेलबारी रांगेवर आहेत.
मांगीतुंगी हे जैन लेणी आहेत आणि जैन धर्मीयांचे एक प्रमुख तीर्थक्षेत्र आहे. बागलाणमधील किल्ल्यांची भटकंती या सुळक्यांना भेट न दिल्यास अपूर्ण मानली जाते.
मांगीतुंगी लेण्यांची रचना अतिशय सुंदर आणि भव्य आहे. येथे अनेक तीर्थंकर, देवी-देवता आणि इतर धार्मिक मूर्ती कोरल्या आहेत. जैन धर्माशी संबंधित अनेक शिलालेख आणि कलाकृतीही येथे पाहायला मिळतात.
मांगी – तुंगी लेणी पाहण्यासारखी ठिकाणे
मांगी सुळक्यातील लेणी
मांगी सुळक्याच्या पोटात अनेक गुहा आहेत ज्यामध्ये महावीर, पार्श्वनाथ, आदिनाथ आणि इतर तिर्थंकरांच्या मुर्ती कोरल्या आहेत. यातील सर्वात वैशिष्ट्यपूर्ण मुर्ती म्हणजे बलभद्राची मुर्ती. बलभद्र हे श्रीकृष्णाचे भाऊ बलराम होते आणि जैन पुराणात त्यांना बलभद्र असे संबोधले जाते. ही मुर्ती पाठमोरी कोरलेली आहे, त्यामुळे डोंगराकडे तोंड करून तपाला बसल्यास तुम्हाला त्याची फक्त पाठच दिसते.
मांगी-तुंगीच्या दरम्यानच्या डोंगर सोंडीवर बलरामाने श्रीकृष्णावर अग्निसंस्कार केला आणि त्यानंतर जैन धर्म स्वीकारला अशी आख्यायिका आहे. श्रीकृष्ण आणि बलराम यांच्या पादुका या डोंगर सोंडीवर आहेत आणि तिथेच एक ‘कृष्णकुंड’ नावाचे पाण्याचे कुंड देखील आहे. मांगी सुळक्याभोवती प्रदक्षिणा घालण्यासाठी एक प्रदक्षिणा मार्ग बांधण्यात आला आहे, ज्यावर २४ तिर्थंकरांच्या मूर्ती कोरल्या आहेत.कालांतराने, उन्हा, वाऱ्या आणि पाऊस, या मुर्ती झिजल्या आहेत. गुहा मंदिराच्या बाजूला पाण्याची टाकी आहेत, परंतु या टाक्यांमधील पाणी पिण्यायोग्य नाही.तुंगी सुळक्यातील लेणी
मांगीच्या तुलनेत तुंगीवर कमी गुहा आहेत आणि त्यात जैन तिर्थंकरांच्या मुर्ती आहेत. यातील एका गुहेला ‘बुद्ध गुहा’ म्हणतात. तुंगी सुळक्याला प्रदक्षिणा मार्ग देखील आहे.
मांगी – तुंगी किल्ल्यावर कसे जायचे ?
नाशिक-सटाणा मार्गे
नाशिक ते सटाणा मार्गे (११३ किमी) प्रवास करा आणि ताहाराबाद गाठा.
ताहाराबाद ते पिंपळनेर रस्त्यावर ताहाराबाद पासून ७ किमीवर डावीकडे जाणारा रस्ता भिलवड मार्गे मांगीतुंगीला जातो.
भिलवडच्या पुढे दोन फाटे फुटतात. उजवीकडचा रस्ता मांगीतुंगी डोंगराच्या पायथ्याशी जातो.गुजरात मधून
नीलमोरा रेल्वेस्थानकावरून अहुआ मार्गे ताहाराबाद गाठा.
ताहाराबाद वरून भिलवाडी पर्यंत एसटी किंवा बससेवा उपलब्ध आहे.भिलवाडी
भिलवाडी हे मांगीतुंगीच्या पायथ्याचे गाव आहे.
येथेच जैनांची आदिनाथ आणि पाश्वर्नाथ यांची मंदिरे आहेत.
याला सुद्धा मांगीतुंगीच म्हणतात.मांगीतुंगी सुळक्यावर जाण्यासाठी
भिलवाडी गावातूनच रस्ता आहे.
वीस मिनिटे रस्त्यावरून चालत गेल्यावर, या रस्त्यावर दोन फाटे फुटतात.
उजवीकडचा रस्ता मांगीतुंगी डोंगराच्या पायथ्याशी जातो.
पुढे पायऱ्या लागतात.
जवळपास २००० पायऱ्या चढून गेल्यावर, आपण एका कमानीपर्यंत पोहोचतो.
पायथ्यापासून कमानी पर्यंत येण्यास २ तास लागतात.
येथे दोन वाटा फुटतात.
उजवीकडून जाणारा रस्ता तुंगी सुळक्याकडे नेतो, तर डावीकडून जाणारा रस्ता मांगी सुळक्याकडे नेतो.मांगी सुळक्यासाठी
प्रवेशद्वारातून डावीकडे गेलो की पुन्हा पायऱ्या चढून ३० मिनिटात मांगी सुळक्याच्या खालील जैन लेण्यांकडे जाता येत.तुंगी सुळक्यासाठी
प्रवेशद्वारातून उजवीकडे वळाल्यास, आपण मांगी आणि तुंगी यांच्यातील डोंगररांगेत पोहोचतो.
या डोंगररांगेतून १० मिनिटे चालल्यावर आपण तुंगी सुळक्याच्या पायथ्याशी पोहोचतो.
तेथून पायऱ्या चढून १५ मिनिटांत तुंगी सुळक्याच्या तळाशी असणाऱ्या जैन लेण्यांकडे जाता येते.प्रवास
ताहाराबाद ते मांगीतुंगी पर्यंत जाण्यासाठी तुम्हाला पूर्ण रिक्षा भाड्याने घ्यावी लागेल.
ताहाराबाद ते भिलवड रिक्षा उपलब्ध आहेत (सीटनुसार पैसे द्यावे लागतील).
भिलवडहून मांगीतुंगी चालत गाठण्यास अर्धा तास लागतो.