मोहनदर किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Mohandar Fort Information Guide in Marathi

मोहनदर किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Mohandar Fort Information Guide in Marathi

मोहनदर किल्ला संक्षिप्त माहिती नाशिक जिल्ह्यातील सातमाळ डोंगररांगेमध्ये अनेक किल्ले आहेत आणि त्यापैकी एक म्हणजे मोहनदर किल्ला, ज्याला शिडका किल्ला असेही म्हणतात. हा किल्ला मोहनदरी गावाच्या मागे आहे आणि अहिवंतगडापासून ५ किमी आणि सप्तशृंगी गडापासून १३ किलोमीटर अंतरावर आहे.
मोहनदर किल्ला त्याच्या विशिष्ट “नेढ” साठी प्रसिद्ध आहे, जी एक खिडकीसारखी दिसणारी रचना आहे. या नेढ्याबद्दल अनेक दंतकथा प्रचलित आहेत.
एक दंतकथा:
महिषासुर आणि त्याचे दोन भावांनी वणी परिसरात राक्षसी राज्य निर्माण केले होते.
सप्तशृंगी देवीने महिषासुराच्या दोन भावांचा वध केला, तर महिषासुर रेड्याच्या रूपात पळून जात होता.
देवी त्याच्या मागे लागली आणि मोहनदरच्या डोंगरावर त्याला गाठले.
देवीने डोंगराला लाथ मारून महिषासुराला रोखण्याचा प्रयत्न केला आणि त्यामुळे डोंगरात “नेढ” निर्माण झाली.
दुसरी दंतकथा:
देवीने महिषासुरावर बाण सोडला आणि तो बाण डोंगरावर आदळून “नेढ” मध्ये बदलला.

लाव्हा रसापासून सह्याद्रीची निर्मिती होत असताना काही ठिसुळ भागही निर्माण झाले. वाऱ्यामुळे आणि पावसामुळे अशा भागांची झीज होऊन कातळकड्याला आरपार भोक पडते. त्याला ‘नेढ’ असे म्हटले जाते. दगडांच्या मधला ठिसुळ भाग जितका असेल तितका नेढ्याचा आकार असतो.
मोहनदर किल्ल्यावरील नेढ ही निसर्गाची एक अद्भुत कलाकृती आहे आणि प्रत्यक्षात पाहिल्यावर त्याचे सौंदर्य शब्दात व्यक्त करणे कठीण आहे. ४० फूट उंच असलेली ही नेढ प्रस्तरारोहणाच्या साहसी लोकांसाठी आकर्षणाचे केंद्र आहे.
नेढीवर चढण्यासाठी, तुम्हाला प्रस्तरारोहणाचे तंत्र आणि साहित्य (४० फूट रोप, हार्नेस, इ.) वापरणे आवश्यक आहे. नेढीवर चढण्यासाठी नैसर्गिकरित्या तयार झालेले खाच आणि पकडण्यासाठी योग्य ठिकाणे उपलब्ध आहेत.
चढाईचा थरार, वरून वाहणारा थंडगार वारा आणि डोंगराळ प्रदेशाचे विहंगम दृश्य हे अनुभवणं निश्चितच अविस्मरणीय ठरेल. तुम्हाला साहसी अनुभवाची आवड असेल आणि तुम्ही काहीतरी नवीन करण्यास उत्सुक असाल तर मोहनदर किल्ल्याला भेट द्या आणि नेढीवर चढून पहा.

मोहनदर किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे

1. शिडका किल्ला
   मोहनदर किल्ला, ज्याला शिडका किल्ला असेही म्हणतात, हा नाशिक जिल्ह्यातील सातमाळ डोंगररांगेमध्ये वसलेला एक ऐतिहासिक किल्ला आहे. हा किल्ला त्याच्या विशिष्ट “नेढ” साठी प्रसिद्ध आहे आणि साहसी पर्यटकांसाठी एक लोकप्रिय ठिकाण आहे.

2. गडावर प्रवेश आणि प्रदक्षिणा
   गडावर प्रवेश पूर्व टोकावरून होतो जिथे तुम्हाला उध्वस्त तटबंदीचे अवशेष पाहायला मिळतील.
   पश्चिम टोकाकडे चालत जाताना वाटेत एक मोठी टाकी आहे, परंतु त्यातील पाणी पिण्यायोग्य नाही.
   पुढे, तुम्हाला “नेढ” दिसतील जिथे भगवा झेंडा लावलेला आहे.
   पश्चिम टोकापासून परत प्रवेशद्वारापर्यंत येऊन पूर्व टोकाकडे जाताना वाटेत दोन बुजलेल्या टाक्या आणि वरच्या भागात दोन सुकलेल्या पाण्याच्या टाक्या पाहायला मिळतील.
   या टाक्या पाहून तुम्ही एका छोट्या टप्प्यावर चढू शकता जिथे तुम्हाला घराची काही अवशेषे दिसतील.
   तेथून वर गेल्यावर तुम्हाला पाण्याने भरलेल्या तीन टाक्या दिसतील, परंतु हे पाणीही पिण्यायोग्य नाही.
   या टाक्या पाहून तुम्ही गडाच्या पूर्व टोकापर्यंत पोहोचू शकता आणि परत प्रवेशद्वारामार्गे तुमची गड प्रदक्षिणा पूर्ण करू शकता.
   गडाच्या बाजूला असलेल्या घळीमध्ये तुम्हाला एका बुरुजाचे आणि तटबंदीचे अवशेष दिसतील.

3. गडावरील दृश्ये
   गडावरून तुम्हाला पश्चिमेला अहिवंतगड, पूर्वेला कण्हेरा, दक्षिणेला सप्तशृंगी, मार्कंड्या, रावळ्या-जावळ्या धोडप ही रांग दिसते.
   उत्तरेला तुम्हाला अभोणे गाव आणि बाजूला चणकापूर धरण दिसते

4. इतर आकर्षणे
   नांदुरी गावातून मोहनदरी गावाकडे जाताना तुम्हाला ५ फूट उंचीच्या ६ वीरगळी पाहायला मिळतील.
   नांदुरी-अभोणा रस्त्यावर मोहनदरीला जाण्यासाठी फ़ाटा आहे जिथे तुम्हाला ४ वीरगळ आणि एक सर्प शिल्प पाहायला मिळेल.

मोहनदर किल्ल्यावर कसे जायचे ?

• मुंबई किंवा पुणे मधून
  नाशिक शहरात पोहोचण्यासाठी तुम्ही बस, रेल्वे किंवा स्वतःचे वाहन वापरू शकता.
  मुंबईतून नाशिकसाठी थेट बस आणि रेल्वे सेवा उपलब्ध आहेत. पुणे ते नाशिक अंतर रस्त्याने सुमारे 170 किलोमीटर आहे.
  नाशिक शहरातून तुम्हाला वणी गावाकडे जावे लागेल. वणी हे नाशिकपासून सुमारे 40 किलोमीटर अंतरावर आहे.
  वणी गावातून पुढे तुम्हाला नांदुरी गावाला जावे लागेल. नांदुरी हे वणीपासून सुमारे 10 किलोमीटर अंतरावर आहे.
  नांदुरी गावातून अभोण्याला जाणारा रस्ता आहे. या रस्त्यावर नांदुरी पासून 3.5 किलोमीटरवर मोहनदरी गावात जाणारा फाटा आहे.
  मोहनदरी हे एक लहान गाव आहे आणि तेथे तुम्हाला शासकीय आश्रमशाळा दिसून येईल.
  गडावर जाण्यासाठीच्या सर्व वाटा या आश्रमशाळेपासूनच सुरू होतात.

  1. मोहनदरी गाव ते नेढ आणि गड:
  हा सर्वात लोकप्रिय मार्ग आहे आणि यात नेढीवर प्रस्तरारोहण समाविष्ट आहे.
  मोहनदरी गावातून तुम्हाला नेढीवर चढून जावे लागेल.
  नेढीवर चढण्यासाठी तुम्हाला प्रस्तरारोहणाचे तंत्र आणि साहित्य (४० फुटी रोप आणि हार्नेस) वापरणे आवश्यक आहे.
  नेढीवरून उतरल्यावर तुम्ही मोहनदर गावाच्या विरुद्ध बाजूला जाऊ शकता.
  तेथून डोंगर उजवीकडे आणि दरी डावीकडे ठेवत गडावर जाणारी पायवाट आहे.
  या मार्गाने मोहनदरी गावातून गडावर जाण्यासाठी साधारणपणे दीड तास लागतो.
  2. मोहनदरी गाव ते नेढ आणि पश्चिम टोक:
  हा मार्ग थोडा कठीण आहे आणि यातून तुम्हाला नेढीवरून थेट पश्चिम टोकाकडे जावे लागेल.
  मोहनदरी गावातून तुम्हाला नेढीवर चढून जावे लागेल.
  नेढीवरून तुम्ही डोंगर उजवीकडे आणि दरी डावीकडे ठेवत पश्चिम टोकाकडे चालत जावे लागेल.
  पश्चिम टोकाच्या खिंडीतून वळसा घातल्यावर तुम्ही मोहनदर गावाच्या विरुद्ध बाजूला जाऊ शकता.
  तेथून डोंगर उजवीकडे आणि दरी डावीकडे ठेवत किल्ल्यावर जाता येईल.
  हा मार्ग फारसा वापरात नसल्यामुळे, तुम्हाला या मार्गावर घसारा (स्क्री) आणि घाणेरीची काटेरी झुडूपे मोठ्या प्रमाणात आढळतील.
  या मार्गाने गडावर जाण्यासाठी साधारणपणे दोन तास लागतात.
  3. मोहनदरी गाव ते पूर्व टोक:
  हा मार्ग सर्वात सोपा आहे आणि यात प्रस्तरारोहणाची आवश्यकता नाही.
  मोहनदरी गावातून तुम्हाला मळलेल्या पायवाटेने किल्ल्याच्या पूर्व टोकाकडे चालत जावे लागेल.
  या मार्गाने तुम्ही किल्ल्याचा डोंगर आणि बाजूचा डोंगर यामधील घळीत (नळीत) पोहोचाल.
  या नळीतून वर चढत गेल्यावर तुम्ही किल्ल्याच्या पूर्व टोकावरून गडावर प्रवेश करू शकता.
  या मार्गाने गडावर जाण्यासाठी साधारणपणे दीड तास लागतो.

मोहनदर किल्ल्याचा नकाशा / गुगल नकाशा