| किल्ल्याचे नाव | मोरधन किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 3480 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | नाशिक |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | खैरगावातून मोरधन किल्ल्यावर जाण्यासाठी २ तास लागतात. |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | गडावर राहण्याची कोणतीही सोय नाही. खैरगावातील शाळेत तुम्हाला मुक्काम करण्याची परवानगी मिळू शकते. |
| जेवणाची सोय | गडावर किंवा खैरगावात जेवण्याची कोणतीही सोय नाही. तुम्हाला स्वतःचे जेवण सोबत घेऊन जावे लागेल. |
| पाण्याची सोय | गडावर पिण्यासाठी पाणी उपलब्ध नाही. तुम्हाला पुरेसे पाणी सोबत घेऊन जाणे आवश्यक आहे. |
मोरधन किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Mordhan Fort Information Guide in Marathi
मोरधन किल्ला संक्षिप्त माहिती पूरातन काळापासून, नाशिक हे एक महत्वाचे व्यापार केंद्र होते. डहाणू, तारापूर, सोपारा आणि कल्याण यासारख्या बंदरातून येणारा माल विविध मार्गांनी नाशिकच्या बाजारपेठेत पोहोचत असे. यापैकी अनेक मार्ग घाटांमधून जात होते, जसे की कसारा “थळ” घाट आणि त्र्यंबक घाट. कालांतराने, काही घाटवाटा विस्मरणात गेल्या, तर काही आजही वापरात आहेत.
“शिर” नावाचा घाट हा असाच एक महत्त्वाचा घाट होता आणि त्यावर नजर ठेवण्यासाठी मोरधन आणि कावनई हे दोन किल्ले बांधण्यात आले होते. व्यापारी मार्गांचे रक्षण करण्यासाठी, किनार्याजवळ, घाटमार्गावर आणि घाटावर किल्ले बांधून संरक्षणाची साखळी तयार करण्यात आली होती. डहाणू आणि तारापूर यासारख्या बंदरांवर किल्ले होते आणि भूपतगड किल्ला घाटमार्गावर बांधण्यात आला होता. मोरधन आणि कावनई हे किल्ले या संरक्षण प्रणालीचा भाग होते.
मोरधन किल्ला खैरगाव नावाच्या छोट्या गावाजवळील मोरा डोंगरावर आहे. या डोंगरावर मोरांचा वावर असल्यामुळे त्याला हे नाव मिळालं. किल्ल्याचे अवशेष आणि त्याची रचना पाहता, असे दिसून येते की याचा वापर मुख्यत्वे टेहळणीसाठी केला जात असे.
मोरधन किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
किल्ल्यावर जाण्यासाठी मार्ग
मोरा डोंगराच्या पलीकडे, गावाच्या मागे दिसणारा, कातळटोपीसारखा उभा असलेला डोंगर म्हणजेच “मोरधन किल्ला” आहे.
किल्ल्यावर जाण्यासाठी समोरच्या डोंगराच्या कातळ कड्याच्या खाली पोहोचा.
येथून, कातळ कड्याला वळसा घालत, पायवाट दोन डोंगरांच्या मधील घळीतून वर पठारावर पोहोचते.
पावसाळ्यात या घळीतून ओढा वहात असतो.
पठारावर पोहोचल्यावर, उजवीकडे तुम्हाला मोरधन किल्ल्याचा उत्तर-दक्षिण दिशेने पसरलेला डोंगर दिसतो.
खैरगाव गावापासून पठारावर जाण्यासाठी साधारणपणे अर्धा तास लागतो.
पठाराच्या दक्षिण टोकाला झर्याच्या काठी मंदिर व आश्रम आहे.
पठारावरून किल्ल्यावर जाण्यासाठी किल्ल्याचा डोंगर उजवीकडे ठेवून डोंगरावर चढणारी वाट पकडा.
साधारणपणे ३० मिनिटात गडमाथ्यावर पोहोचतो.गडमाथ्यावरील दर्शनीय स्थळे
किल्ल्याचा माथा दक्षिणोत्तर दिशेने लांबट आहे आणि त्याची रुंदी तुलनेने कमी आहे.
गड माथ्यावर दक्षिणेला व उत्तरेला एक पाण्याचे टाक व घराचे जोत आहे.
दक्षिणेकडील टाक्याच्या काठावर देवाची बैठक आहे.
गडमाथ्यावरून पूर्वेला कळसूबाईचा डोंगर, अलंग, मदन, कुलंग हे किल्ले दिसतात.
उत्तरेला कावनई किल्ला व त्रिंगलवाडी किल्ला दिसतो.
तसेच नांदगाव धरणाचा कॅचमेंट एरीया गडावरून दिसतो.
मोरधन किल्ल्यावर कसे जायचे ?
मोरधन किल्ला हा पुण्याच्या नैऋत्येला ३९ किलोमीटर अंतरावर आहे. गडावर पोहोचण्यासाठी अनेक मार्ग उपलब्ध आहेत.
रस्त्याने
1. मुंबई – नाशिक महामार्ग:
मुंबईपासून 128 किमी अंतरावर घोटी गाव आहे.
घोटी गाव मुंबई – नाशिक महामार्गावर आहे.
घोटी गावातून घोटी – सिन्नर रस्ता जातो.
या रस्त्यावर घोटीपासून 4 किमी अंतरावर देवळे गाव आहे.
देवळे गावातून उजवीकडे जाणारा रस्ता 2 किलोमीटर अंतरावर किल्ल्याच्या पायथ्याशी असलेल्या खैरगाव गावात पोहोचतो.
2. इतर रस्ते:
तुम्ही नाशिक, ठाणे, पुणे या इतर शहरांमधून घोटी पर्यंत बस किंवा खाजगी वाहन द्वारे पोहोचू शकता.रेल्वेने
1. मुंबई – भुसावळ पॅसेंजर:
मुंबईहून सकाळी 5:29 वाजता (ठाणे – 5:59, कल्याण – 6:20) निघणारी मुंबई – भुसावळ पॅसेंजर (51153 डाउन / 51154 अप) गाडी पकडावी.
ही गाडी 10:00 वाजता घोटी स्थानकात पोहोचते.
येथून बस स्टॅंडला येऊन रिक्षा किंवा जीपने खैरगावात जाता येते.
मुंबईला परत येण्यासाठी भुसावळ – मुंबई पॅसेंजर दुपारी 2:00 वाजता आहे.
2. कसारा मार्ग:
मुंबईहून रेल्वेने कसारा गाठवा.
कसार्याहून जीप किंवा बसने घोटी गाठवा.
घोटी बस स्टँडपासून खैरगावात जाण्यासाठी तुम्ही रिक्षा किंवा जीप जाऊ शकता.