| किल्ल्याचे नाव | नाणेघाट किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 2500 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | मध्यम |
| किल्ल्याचे ठिकाण | पुणे |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | नाणेघाटाच्या पायथ्यापासून लेणीपर्यंत पोहोचण्यासाठी साधारणपणे दोन तास लागतात. |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | नाणेघाटातील लेणीमध्ये ४० ते ४५ लोकांना राहण्याची सोय होते. |
| जेवणाची सोय | नाणेघाटावर कोणत्याही प्रकारची रेस्टॉरंट किंवा दुकाने नाहीत. तुम्हाला तुमचा स्वतःचा जेवण आणि पाणी पुरवठा आणावा लागेल. |
| पाण्याची सोय | गुहेच्या जवळील तिसऱ्या आणि चौथ्या टाक्यातील पाणी पिण्यासाठी योग्य आहे. |
नाणेघाट किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Naneghat Fort Information Guide in Marathi
नाणेघाट किल्ला संक्षिप्त माहिती नाणेघाट हा सुमारे २,५०० वर्षांपूर्वी खोदलेला एक प्राचीन व्यापारी मार्ग आहे. सातवाहन राजवंशाच्या काळात, कल्याण ते प्रतिष्ठान (पैठण) या महत्वाच्या राजमार्गावर जुन्नर जवळ डोंगर फोडून नाणेघाटाची निर्मिती करण्यात आली होती.
इ.स. पूर्व २५० ते इ.स. २५० पर्यंत राज्य करणारे सातवाहन हे महाराष्ट्रातील एक प्राचीन आणि शक्तिशाली राजवंश होते. प्राचीन काळात, कल्याण बंदर हे व्यापाराचे प्रमुख केंद्र होते आणि तिथून येणारा माल व्यापारी घोड्यांवर किंवा बैलांवर वाहून नेत असत. हा माल मुख्यत्वे प्रतिष्ठान, सातवाहन राजवटीची राजधानी, येथे व्यापारासाठी नेला जात असे.
नाणेघाटातून जाणाऱ्या व्यापाऱ्यांकडून जकात गोळा केली जात असे आणि या जकातीचा दगडी रांजण आजही नाणेघाटात पाहिला जाऊ शकतो. गेल्या २,५०० वर्षांहून अधिक काळ व्यापारासाठी वापरला जाणारा नाणेघाट आजही ट्रेकर्सना आकर्षित करतो आणि त्यांना इतिहासाची आणि संस्कृतीची झलक देतो.
नाणेघाट किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
नाणेघाटाची संरक्षक फळी
नाणेघाटाची संरक्षक फळी ही चार किल्ल्यांनी बनलेली आहे: शिवनेरी, हडसर, चावंड आणि जीवधन. साठ मीटर लांब आणि दोन ते पाच मीटर रुंद असलेली ही भव्य रचना डोंगरातून खोदण्यात आली आहे. या फळीच्या मुखावर एक दगडी रांजण आहे जे पूर्वी जकात गोळा करण्यासाठी वापरले जात असे.नाणेघाटाची लेणी
नाणेघाट चढून गेल्यावर प्रथमच डोळ्यासमोर पडणारी म्हणजे कातळात कोरलेली सुंदर लेणी. ही लेणी महाराष्ट्रातील एकमेव अशी लेणी आहेत जिथे भिंतींवर २० ओळींचा प्राचीन लेख आहे. हा लेख ब्राम्ही लिपीत लिहिलेला आहे आणि यात अनेक अंक आहेत. पुरातत्वशास्त्रज्ञांच्या मते, हा लेख भारतातील सर्वात जुना लेख आहे ज्यामध्ये असे अनेक अंक आहेत. या लेखात सातवाहन सम्राज्ञी नागतिका यांनी केलेल्या यज्ञांचा उल्लेख आहे. यात वाजपेय, राजसूय आणि अश्वमेध यांसारख्या यज्ञांचा समावेश आहे. याव्यतिरिक्त, या लेखात ब्राह्मणांना दिलेल्या दानांचाही उल्लेख आहे.
या लेण्यांमध्ये सातवाहन राजांची सुंदर शिल्पे देखील आहेत. पहिले शिल्प सातवाहन राजवंशाचे संस्थापक शालिवाहन दर्शवते, दुसरे शिल्प राजा सातकर्णी यांच्या पत्नी देवी नायनिकीचे आहे आणि तिसरे शिल्प स्वतः राजा सातकर्णीचे आहे.इतर वैशिष्ट्ये
गुहेवर ३ ते ४ पाण्याची टाकी आहेत.
नानाचा अंगठा नावाचा एक भव्य कातळ दिसतो.
गणेशाची मूर्ती.
गोरखगड, मच्छिंद्रगड, सिद्धगड, हरिश्चंद्रगड, भैरवकट्टा आणि कोकणकडा सारख्या किल्ल्यांचे विहंगम दृश्य.
घाटावरील विस्तीर्ण पठार.नाणेघाट हा मुंबईकरांसाठी एका दिवसात सहज पूर्ण करता येणारा आणि अविस्मरणीय अनुभव देणारा ट्रेक आहे. इतिहास, कला आणि निसर्गाचा संगम असलेला हा किल्ला निश्चितच तुम्हाला भुरळ घालेल.
नाणेघाट किल्ल्यावर कसे जायचे ?
नाणेघाट किल्ला हा पुण्याच्या नैऋत्येला ३९ किलोमीटर अंतरावर आहे. गडावर पोहोचण्यासाठी अनेक मार्ग उपलब्ध आहेत.
मुंबई: कल्याण – मुरबाड मार्गे
मुंबईतून एसटी बसेस माळशेज घाटामार्गे कल्याण – मुरबाड मार्गे वैशाखरे गावी जातात.
वैशाखरे हे नाणेघाटाचे पायथ्याचे गाव आहे, परंतु तुम्ही तेथे उतरण्याऐवजी पुढे २ किमी अंतरावर असलेल्या “नाणेघाट” नावाच्या फलकाजवळ उतरावे.
येथून २ तासात तुम्ही नाणेघाटावर पोहोचू शकता.
पावसाळ्यात या मार्गावर दोन ओढे ओलांडावे लागतात.पुणे: पुणे – जुन्नर मार्गे
पुणे ते जुन्नर एसटी बसेस घेऊन जुन्नरला पोहोचा.
जुन्नर ते घाटघर एसटी बसेस घेऊन घाटघरला पोहोचा.
घाटघर पर्यंत पोहोचण्यास दीड तास लागतो.
घाटघरवरून ५ किमी चालत तुम्ही नाणेघाट गाठू शकता.