| किल्ल्याचे नाव | न्हावीगड किल्ला |
|---|---|
| समुद्रसपाटी पासून उंची | 4100 |
| किल्ल्याचा प्रकार | गिरीदुर्ग |
| ट्रेकिंगची सोपेपणा-कठीणपणाची पातळी | कठीण |
| किल्ल्याचे ठिकाण | नाशिक |
| पायथ्याजवळचे गाव | |
| किल्ल्याची वेळ | |
| ट्रेकिंग ला लागणारा वेळ | पाताळवाडी गावातून न्हावीगडावर पोहोचण्यासाठी दीड तास लागतो. |
| प्रवेश शुल्क | |
| राहण्याची सोय | किल्ल्यावर राहण्याची कोणतीही सोय नाही. |
| जेवणाची सोय | न्हावीगडावर कोणत्याही प्रकारची जेवणाची सुविधा नाही. तुम्हाला स्वतःचे जेवण आणि पाणी सोबत घेऊन जावे लागेल. तुम्ही पाताळवाडी गावात जेवण घेऊ शकता. |
| पाण्याची सोय | किल्ल्यावर पिण्याच्या पाण्याची टाके आहेत. |
न्हावीगड किल्ला माहिती मार्गदर्शन | Nhavigad Fort Information Guide in Marathi
न्हावीगड किल्ला संक्षिप्त माहिती सह्याद्री पर्वत रांगेची उत्तर-दक्षिण दिशा नाशिक जिल्ह्यातील बागलाण भागातून सुरू होते. या रांगेला सेलबारी आणि डोलबारी असे दोन नावे आहेत. सेलबारी रांगेवर मांगी-तुंगी सुळक्यासह अनेक भव्य किल्ले उभे आहेत, तर दुसरीकडे डोलबारी रांगेत मुल्हेर, मोरागड, हरगड, साल्हेर आणि सालोटा सारखे अनेक गडकिल्ले उभे आहेत. हे किल्ले पश्चिमेकडील डांगच्या घनदाट जंगलाच्या प्रदेश आणि महाराष्ट्रातील बागलाण विभागाच्या सीमेवर वसलेले आहेत.
न्हावीगड, ज्याला “रतनगड” असेही म्हणतात, हा एक ऐतिहासिक किल्ला आहे. या किल्ल्याच्या सुळक्यात एक नेढे असल्याचे सांगितले जाते. मांगी-तुंगी सुळके जैन लेणी आणि मंदिरांसाठी प्रसिद्ध आहेत.
एक दिवसात दोन्ही ठिकाणे पाहणे शक्य आहे का?
होय, जर तुम्ही व्यवस्थित नियोजन केले तर तुम्ही एका दिवसात न्हावीगड आणि मांगी-तुंगी सुळके दोन्ही ठिकाणे पाहू शकता. सकाळी लवकर निघून तुम्ही न्हावीगडावर ट्रेकिंग करू शकता आणि दुपारी तुम्ही मांगी-तुंगी सुळक्यांना भेट देऊ शकता.
न्हावीगड किल्ला पाहण्यासारखी ठिकाणे
पाताळवाडीतून न्हावीगड दक्षिणोत्तर दिशेला पसरलेला दिसतो. गडावर जाण्यासाठी उत्तर टोकापासून वाट सुरू होते.
प्रवास
वाघदेवाच ठाण: सोंडेच्या पायथ्याशी वाघदेवाच ठाण आहे. येथे लाकडी पट्टीवर सूर्य, चंद्र, वाघ आणि नाग यांचे नक्षी कोरलेले आहेत. काही शीळा आणि भगवे झेंडेही दिसतात.
सप्तश्रृंगी देवी मंदिर: वाघदेवाच दर्शन घेऊन उत्तरेच्या सोंड्यावरून (दांडावरून) चढाई सुरू करा. १५ मिनिटांत डावीकडे भगवा झेंडा लावलेले झाड दिसते. झाडा समोरील कातळावर सप्तश्रृंगी देवीचे शिल्प कोरलेले आहे. मंदिराच्या दोन्ही बाजूला बुजलेली पाण्याची टाकी आहेत.
पहिला बुरुज: देवीचे मंदिर पाहून परत डोंगराच्या सोंड्यावर येऊन चढाई सुरू करा. एका बुरुजाच्या खाली तुम्ही येता. येथे वाट डावीकडे वळते. या वाटेवर कातळात कोरलेली चार पाण्याची टाकी दिसून येतात. त्यापैकी एक खांब टाक आहे.
दुसरा बुरुज: पुढे ही वाट दोन उध्वस्त बुरुजांच्या मधील पायर्यांवरून वर जाते. या ठिकाणी एकेकाळी दरवाजा असावा. आज तो अस्तित्वात नाही. बुरुजांमधून वर चढून आल्यावर वाट उजवीकडे वळते. या वाटेवर पाण्याच २ खांबी टाक आहेत, त्याच्या पुढे अजून एक टाक आहे. आपण ज्या बुरुजावरून उतरलो तोच बुरुज थोड्या अंतरावर या वाटेला भेटतो.
तिसरा बुरुज: बुरुजावरून परत डोंगर सोंडेने थोडे चढून गेल्यावर गडावर जाणार्या पायर्या लागतात. या पायऱ्यांवर माती पसरलेली असल्याने चढताना सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.गडमाथा
गडमाथ्यावर दरवाज्याचा मागमूसही नाही.
पहिली टाक: किल्ल्याचा माथ्यावर प्रथम एक मोठे चौकोनी टाक लागते.
उध्वस्त वाडा: त्याच्या पुढे उध्वस्त वाड्याचे अवशेष दिसतात.
दुसरी टाक: वाड्याच्या मागे पाण्याच अजून एक टाक आणि पुन्हा उध्वस्त घराचे काही अवशेष दिसतात.
सुळका: गडाच्या दक्षिणेला, त्याचा सर्वोच्च शिखर म्हणून एक सुळका उभा आहे. तो चढून जाण्यासाठी प्रस्तरारोहण आवश्यक आहे. या सुळक्यात एक नेढ आहे. या नेढ्या खाली एक पाण्याच कोरड टाक आहे.
दृश्य: गडमाथा फिरण्यास अर्धा तास लागतो. गडावरून पूर्वेला तांबोळ्या, मांगीतुंगी तर दक्षिणेला मुल्हेर, मोरागड, हरगड, साल्हेर आणि सालोटा हा परिसर दिसतो.
न्हावीगड किल्ल्यावर कसे जायचे ?
वडाखेल मार्गे
नाशिक ते सटाणा मार्गे (११३ किमी) ताहाराबाद गाठा.
ताहाराबाद ते पिंपळनेर रस्त्यावर डावीकडे जाणारा रस्ता भिलवड मार्गे मांगीतुंगीला जातो.
भिलवडच्या पुढे दोन फाटे फुटतात:
उजवीकडील रस्ता मांगीतुंगी डोंगराच्या पायथ्याशी जातो.
डावीकडील रस्ता वडाखेल गावामार्गे ३ किलोमीटर अंतरावर असलेल्या न्हावी गडाच्या पायथ्याशील पाताळवाडीला जातो.
वडाखेल गावाच्या थोड्या पुढे पर्यंत डांबरी रस्ता आहे.
इथून २ किमी पायपीट करून पाताळवाडीत पोहोचता येते. (पाताळवाडी रस्त्याचे काम २०१४ मध्ये प्रधानमंत्री ग्राम सडक योजनेअंतर्गत सुरू करण्यात आले होते.)
वडाखेल पर्यंत खाजगी वाहनाने जाता येते.
वडाखेल ते पाताळवाडी हे चालत अंतर अर्ध्या तासाचे आहे.
पाताळवाडीतून किल्ल्याच्या पठारावर जाणारी एक सरळ रस्ता आहे.
या पठारावरून गडावर जाण्याची वाट उत्तर सोंडेवरून आहे.
सोंडेच्या पायथ्याशी वाघदेवाच ठाण आहे.
पाताळवाडीपासून गडावर दीड तासात पोहोचता येते.प्रवास
ताहाराबादहून वडाखेल पर्यंत पूर्ण रिक्षा भाड्याने घेऊन जावे लागते.
ताहाराबाद ते भिलवड रिक्षा चालू असतात (सीट प्रमाणे पैसे देऊन).
भिलवडहून पाताळवाडी चालत गाठण्यास २ तास लागतात.